आत्महत्या र यसको रोकथाम
प्रत्येक वर्ष ७०३,००० मानिसहरूले आफ्नो ज्यान लिने गर्दछन् र आत्महत्या गर्ने प्रयास गर्नेहरू धेरै छन्।
प्रत्येक आत्महत्या एक त्रासदी हो जसले परिवार, समुदाय र सम्पूर्ण देशहरूलाई असर गर्दछ र नजिकका व्यक्तिहरूमा दीर्घकालीन प्रभाव पार्दछ। आत्महत्या गर्ने मनसाय जिवनको जुन सुकै समयमा आउन सक्छ र २०१९ मा विश्वभर १५-२९ वर्ष उमेर समूहका बीच आत्महत्या मृत्युको चौथो प्रमुख कारण थियो।
आत्महत्या उच्च आय भएका देशहरूमा मात्रै हुँदैन, विश्वका सबै क्षेत्रहरूमा यो विश्वव्यापी घटनाको रूपमा स्थापित रहेको छ। वास्तवमा, २०१९ मा मात्रै विश्वव्यापी आत्महत्याहरूको ७७% भन्दा बढी, कम र मध्यम आय भएका देशहरूमा भएको थियो। राष्ट्रिय प्रतिक्रियाहरू प्रभावकारी हुनको लागि, एक व्यापक बहुक्षेत्रीय आत्महत्या रोकथाम रणनीति आवश्यक छ।
मुख्य तथ्यहरू:
- हरेक वर्ष आत्महत्याका कारण ७००,०००भन्दा बढी मानिसको मृत्यु हुन्छ।
- प्रत्येक आत्महत्याको लागि आत्महत्या गर्न प्रयास गर्ने धेरै व्यक्तीहरू हुन्छन्। पुर्व आत्महत्याको प्रयास सामान्य जनसंख्यामा आत्महत्याको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण जोखिम कारक हो।
- आत्महत्या १५-१९ वर्षका बीचमा मृत्युको चौथो प्रमुख कारण हो।
- विश्वव्यापी आत्महत्याको ७७% कम र मध्यम आय भएका देशहरूमा हुन्छन्।
- विषादीको सेवन गर्ने, झुन्डिएर आत्महत्या प्रयास गर्ने र बन्दुकहरू प्रयोग गर्ने, विश्वभर आत्महत्या गर्ने सबैभन्दा सामान्य तरिकाहरू हुन्।
- जोखिममा को छन् त?
आत्महत्या र मानसिक विकारहरू (विशेष गरी, डिप्रेसन र रक्सीको प्रयोग विकारहरू) बीचको सम्बन्ध उच्च आय भएका देशहरूमा राम्रोसँग स्थापित भएको छ, धेरै आत्महत्याहरू संकटको क्षणहरूमा आवेगपूर्ण रूपमा हुन्छन् र जीवनका तनावहरू सामना गर्न क्षमतामा भंग भएका हुन्छन्, जस्तैकी आर्थिक तनावहरू, समस्या, सम्बन्ध विच्छेद वा पुरानो पीडा र रोगहरू।
थप रूपमा, द्वन्द, प्रकोप, हिंसा, दुर्व्यवहार, वा हानि र एक्लोपनको भावनाको अनुभव आत्मघाती व्यवहारसँग जोडिएको छ।
आदिवासी जनजातिहरु; समलैंगिक, समलिङ्गी, उभयलिंगी, ट्रान्सजेन्डर, इन्टरसेक्स (LGBTI) व्यक्तिहरू; कैदीहरू, शरणार्थी र आप्रवासीहरू जस्ता भेदभावको अनुभव गर्ने कमजोर समूहहरूमा आत्महत्याको दर पनि उच्च भएको पाइन्छ। आत्महत्याको लागि सबैभन्दा बलियो जोखिम कारक भने पहिले गरिएको आत्महत्या प्रयास हो।
प्रचलित आत्महत्या गर्ने तरिकाहरू :
यो अनुमान गरिएको छ कि विश्वव्यापी आत्महत्या मध्ये लगभग २०% कीटनाशक आत्म-विषाक्तता को कारण हो, जस मध्ये धेरै कम र मध्यम आय भएका देशहरुमा ग्रामीण कृषि क्षेत्रहरुमा देखिएको पाइन्छ।
आत्महत्या गर्ने अन्य सामान्य तरिकाहरू मा झुन्डिएर आत्मा हत्या को प्रयास गर्ने र बन्दुकहरू को प्रयोग गर्ने पर्दछन्।
प्रत्येक वर्ष ७०३,००० मानिसहरूले आफ्नो ज्यान लिने गर्दछन् र आत्महत्या गर्ने प्रयास गर्नेहरू धेरै छन्।
आत्महत्याका माध्यमहरूमा पहुँचको प्रतिबन्ध जस्ता प्रभावकारी देखिएका रोकथामका रणनीतिहरू बनाउनको लागि प्रायः प्रयोग हुने आत्महत्या विधिहरूको ज्ञान महत्त्वपूर्ण छ।
आत्महत्या एक गम्भीर सार्वजनिक स्वास्थ्य समस्या हो; यद्यपि, समयमै, प्रमाणमा आधारित र प्रायः कम लागतको हस्तक्षेपले आत्महत्या रोक्न सकिन्छ। राष्ट्रिय प्रतिक्रियाहरू प्रभावकारी हुनको लागि, एक व्यापक बहु-क्षेत्रीय आत्महत्या रोकथाम रणनीति आवश्यक छ।
रोकथाम र नियन्त्रण
आत्महत्या रोक्न सकिन्छ। आत्महत्या र आत्महत्याको प्रयासलाई रोक्न जनसङ्ख्या, उप-जनसङ्ख्या र व्यक्तिगत स्तरमा अपनाउन सकिने थुप्रै उपायहरू छन्।
आत्महत्या रोकथामको लागि WHO को दृष्टिकोणबाट, निम्न प्रमुख प्रभावकारी प्रमाण-आधारित हस्तक्षेपहरू सिफारिस गर्दछ:
- आत्महत्याका साधनहरूको पहुँच सीमित गर्नुहोस् (जस्तै कीटनाशक, बन्दुक, वा केही औषधिहरू);
- आत्महत्याको जिम्मेवार रिपोर्टिङका लागि मिडियासँग अन्तरक्रिया गर्ने;
- किशोर किशोरीहरूमा सामाजिक-भावनात्मक जीवन सीपहरू बढाउने;
आत्मघाती व्यवहारबाट प्रभावित जो कोहीलाई पनि प्रारम्भिक पहिचान, मूल्याङ्कन, व्यवस्थापन र फलोअप गर्नुहोस्।
यी निम्न आधारभूत स्तम्भहरूसँग हातमा हात भएर जान आवश्यक छ: स्थिति विश्लेषण, बहुक्षेत्रीय सहयोग, चेतना अभिवृद्धि, क्षमता निर्माण, वित्त पोषण, निगरानी र अनुगमन र मूल्याङ्कन।
आत्महत्या रोकथाम प्रयासका लागि स्वास्थ्य क्षेत्र, शिक्षा, श्रम, कृषि, व्यापार, न्याय, कानून, रक्षा, राजनीति र मिडिया जस्ता अन्य क्षेत्रहरू सहित समाजका बहुविध क्षेत्रहरू बीच समन्वय र सहकार्य आवश्यक छ। यी प्रयासहरू व्यापक र एकीकृत हुनुपर्छ किनभने कुनै पनि एकल दृष्टिकोणले आत्महत्या जस्तो जटिल मुद्दामा प्रभाव पार्न सक्दैन।
आत्महत्या समबन्धित केहि मिथ्य र तथ्य:
मिथ्य:
कसैसँग कुरा गर्दा वा सोध्दा उनीहरूले आत्महत्या गर्ने विचारहरू छन् भने कार्यलाई ट्रिगर गर्न सक्छ।
तथ्य :
जोखिममा रहेका व्यक्तिहरूलाई सोध्दा उनीहरू आत्महत्या सोचमा गईरहेका छन् भने चिन्ता कम गर्न, सञ्चार खोल्न र आवेगपूर्ण कार्यको जोखिम कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
मिथ्य:
युवाहरू आत्महत्याको बारेमा कहिल्यै सोच्दैनन् किनभने उनीहरूको अगाडि आफ्नो सम्पूर्ण जीवन छ।
तथ्य :
आत्महत्या युवामा पनि धेरै हुने गरेको छ। यो 15-24 उमेरका युवाहरूको लागि मृत्युको दोस्रो प्रमुख कारण हो। कहिलेकाहीँ १० वर्ष मुनिका बालबालिकाले पनि आत्महत्या गरेर मर्ने गरेका छन् । एउटा समस्या यो हो कि युवाले यसबारे कुरा गर्न वा धम्की दिन सक्छ तर मानिसहरूले यसलाई गम्भीर रूपमा लिँदैनन्।
मिथ्य:
साँच्चै आत्महत्या गर्ने व्यक्तिलाई मद्दत गर्न तपाईंले गर्न सक्ने केही छैन।
तथ्य :
आत्महत्या गर्ने अधिकांश मानिसहरू मर्न चाहँदैनन्। उनीहरू मनोवैज्ञानिक पीडामा छन्, र उनीहरू पीडा रोक्न चाहन्छन्। आत्महत्या गर्ने धेरै मानिसहरू मद्दतको लागि पुग्छन्। आत्महत्याका आधाभन्दा बढी पीडितहरूले आफ्नो मृत्युसम्म पुग्ने महिनाहरूमा चिकित्सा उपचार खोज्छन्।
मिथ्य:
आत्महत्या सधैं कुनै चेतावनी चिन्ह बिना हुन्छ।
तथ्य :
धेरैजसो आत्महत्या गर्ने व्यक्तिहरू (लगभग 80%) पहिले नै आफ्नो प्रयासको योजना बनाउँछन् र यो हुनेछ भनी संकेत दिन्छन्। कसैले आत्महत्या गर्दा तपाईले सधैं चेतावनी चिन्हहरू देख्न सक्नुहुन्न। कुनै पनि र सबै चेतावनी संकेतहरू गम्भीर रूपमा लिनुपर्छ।
मिथ्य:
आत्महत्याको प्रयास गर्ने व्यक्तिको लागि एक विशिष्ट प्रोफाइल छ (लिङ्ग, जाति, उमेर, आर्थिक वा शैक्षिक स्थिति, आदि)।
तथ्य :
अवसाद/आत्महत्याले उमेर, लिङ्ग, जाति, जातीय र सामाजिक-आर्थिक स्थितिको पर्वाह नगरी कसैलाई पनि असर गर्न सक्छ।
मिथ्य:
आफूलाई मार्ने प्रयास गर्ने जो कोही तर्कहीन वा पागल हो।
तथ्य :
धेरैजसो मानिसहरूसँग पर्याप्त रूपमा बुझ्न सकिने कारणहरू वा जीवन परिस्थितिहरू छन् जसले उनीहरूलाई आत्महत्याको अनुभूति गर्ने कारणमा योगदान दिन्छ। तिनीहरू निराश, शोकग्रस्त, उदास/निराशा, आघातमा प्रतिक्रिया दिन वा अत्यधिक परिस्थितिमा हुन सक्छन्।
यसको मतलब तिनीहरू तर्कहीन छन् वा मानसिक रोगको अनुभव गर्दैछन् भन्ने होइन। आत्महत्याको प्रयास कसैले पनि गर्न सक्छ ।
मिथ्य:
आत्महत्याको प्रयास गर्नेहरू कमजोर हुन्छन्।
तथ्य :
होइन, तिनीहरू मनोवैज्ञानिक पीडामा छन् र तिनीहरूको मस्तिष्कमा रासायनिक असंतुलन हुन सक्छ। तिनीहरूमा मद्दत र आशाको नयाँ भावना चाहिन्छ।
मिथ्य:
यदि कोही आफ्नो जीवन लिन कटिबद्ध छ भने, तपाईंले तिनीहरूलाई रोक्न केही गर्न सक्नुहुन्न।
तथ्य :
तिनीहरू केवल पीडा र निराशा रोक्न चाहन्छन्, र यसले आत्म-विनाशकारी र जीवन-धम्कीपूर्ण कार्यहरू निम्त्याउन सक्छ। सम्भवतः घातक सोधपुछ गरेपछि हटलाइनमा कल गर्ने मानिसहरूको ठूलो प्रतिशतले आफ्नो मन परिवर्तन गरेका छन् र मद्दत गरेका छन् । आत्महत्या गर्ने अधिकांश मानिसहरू मर्न चाहँदैनन्।
मिथ्य:
आत्महत्या गर्ने प्रयास गर्ने र बाँचेका मानिसहरूले फेरि आत्महत्या गर्ने प्रयास गर्दैनन्।
तथ्य:
आत्महत्या गर्ने र बाँच्ने प्रयास गर्ने व्यक्तिहरूले वास्तवमा प्राय: थप प्रयासहरू गर्छन्।
मिथ्य:
जब मानिसहरू एक चोटी आत्महत्या गर्छन्, तिनीहरू सधैं आत्महत्या गर्ने प्रयास गर्छन् ।
तथ्य:
आत्महत्याको आवेग सधैंभरि रहँदैन। यद्यपि, आत्महत्याको भावना दोहोर्याउन सक्छ।
मिथ्य:
जब आत्महत्या गर्ने मानिसहरू राम्रो महसुस गर्छन्, तिनीहरू अब आत्महत्या गर्दैनन्।
तथ्य:
प्रायः जब व्यक्तिले आत्महत्या गर्ने मन बनाइसकेका हुन्छन् र तिनीहरूले आफ्नो योजना बनाएका हुन्छन्, यसो गर्दा लगभग तिनीहरूबाट ठूलो बोझ हटेको जस्तै महसुस गर्दछन्।
मिथ्य:
रक्सी वा लागूपदार्थ दुरुपयोग र आत्महत्या बीच कम सम्बन्ध छ।
तथ्य:
लागूपदार्थ र रक्सीले व्यक्तिको अवरोध घटाउँछ र व्यक्तिको आवेग बढाउँछ, जसले गर्दा आत्महत्याको जोखिम बढाउँछ।
उपचार :
आत्मघाती विचार र व्यवहारको उपचार, तपाईंको आत्महत्या जोखिमको स्तर र कुन अन्तर्निहित समस्याहरूले तपाईंको आत्मघाती विचार वा व्यवहार निम्त्याउन सक्छ सहित तपाईंको विशिष्ट परिस्थितिमा निर्भर गर्दछ।
आपतकालीन अवस्थाहरू:
यदि तपाईंले आत्महत्याको प्रयास गर्नुभयो र तपाईं घाइते हुनुहुन्छ भने :
- 100 वा तपाईंको स्थानीय आपतकालीन नम्बरमा कल गर्नुहोस्।
- यदि तपाईं एक्लै हुनुहुन्न भने अरू कसैलाई कल गर्नुहोस्।
- यदि तपाइँ घाइते हुनुहुन्न भने, तर तपाइँलाई हानि गर्ने तुरुन्तै जोखिममा हुनुहुन्छ।
- उपचार
यदि तपाइँसँग आत्महत्या गर्ने विचारहरू छन्, तर संकटको अवस्थामा हुनुहुन्न भने, तपाइँलाई बाहिय रङ उपचारको आवश्यकता हुन सक्छ। यो उपचार समावेश हुन सक्छ:
- मनोचिकित्सा :
मनोचिकित्सामा, जसलाई मनोवैज्ञानिक परामर्श वा टक थेरापी पनि भनिन्छ, तपाईंले आत्महत्याको महसुस गराउने र भावनाहरूलाई अझ प्रभावकारी रूपमा व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्ने सीपहरू सिक्न खोज्नुहुन्छ भने मनोचिकित्साले मद्दत गर्दछ । तपाईं र तपाईंको चिकित्सकले उपचार योजना र लक्ष्यहरू विकास गर्न सँगै काम गर्न सक्नुहुन्छ।
- औषधिहरू:
एन्टिडिप्रेसेन्ट्स, एन्टिसाइकोटिक औषधिहरू, एन्टी-एन्जाइटी औषधिहरू र मानसिक रोगको लागि अन्य औषधिहरूले लक्षणहरू कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ, जसले तपाईंलाई आत्महत्या गर्ने इच्छा कम गर्दछ गर्न मद्दत गर्न सक्छ। - लत उपचार:
लागूपदार्थ वा रक्सीको लतको उपचारमा डिटोक्सिफिकेशन, लत उपचार कार्यक्रमहरू र स्व-सहायता समूह बैठकहरू समावेश हुन सक्छन्। - पारिवारिक सहयोग र शिक्षा
तपाईंका प्रियजनहरू समर्थन र संघर्षको स्रोत हुन सक्छन्। उनीहरूलाई उपचारमा संलग्न गर्नाले उनीहरूलाई तपाइँ के गरिरहनु भएको छ भनेर बुझ्न मद्दत गर्न सक्छ, उनीहरूलाई राम्रोसँग सामना गर्ने सीपहरू दिनुहोस्, र पारिवारिक सञ्चार र सम्बन्ध सुधार गर्नुहोस्। - प्रियजनलाई मद्दत गर्ने
यदि तपाइँसँग एक प्रियजन हुनुहुन्छ जसले आत्महत्याको प्रयास गरेका छन्, वा यदि तपाइँ सोच्नुहुन्छ कि तपाइँको प्रियजनले त्यसो गर्दा खतरामा हुन सक्नुहुन्छ, भने आपतकालीन मद्दत प्राप्त गर्नुहोस् र व्यक्तिलाई एक्लै नछोड्नुहोस्।तपाइँ आत्महत्याको बारेमा सोच्दै हुनुहुन्छ र यदि तपाइँसँग एक प्रियजन हुनुहुन्छ भने, तपाइँको चिन्ताको बारेमा खुला र इमानदार छलफल गर्नुहोस्।
तपाईंले कसैलाई व्यावसायिक हेरचाह खोज्न बाध्य पार्न सक्नुहुन्न, तर तपाईंले प्रोत्साहन र समर्थन प्रस्ताव गर्न सक्नुहुन्छ।
तपाईंले आफ्नो प्रियजनलाई योग्य डाक्टर वा मानसिक स्वास्थ्य प्रदायक खोज्न र भेटघाट गर्न मद्दत गर्न सक्नुहुन्छ। तपाईंसँगै जाने प्रस्ताव पनि गर्न सक्नुहुन्छ।
आत्महत्या गर्ने प्रियजनलाई लामो समयसम्म सहयोग गर्नु तनावपूर्ण र थकाउने हुन सक्छ । तपाईं डराउन सक्नुहुन्छ र दोषी र असहाय महसुस गर्न सक्नुहुन्छ। आत्महत्या र आत्महत्या रोकथाम बारे स्रोतहरूको फाइदा लिनुहोस् ताकि तपाईंसँग आवश्यक पर्दा सोधपुछ गर्न जानकारी र उपकरणहरू उपलब्द्ध हुनेछन्। साथै, परिवार, साथीहरू, संस्थाहरू र पेशेवरहरूबाट समर्थन प्राप्त गरेर आफ्नो ख्याल राख्नुहोस्।
- जीवनशैली र घरेलु उपचार:
- आत्महत्या गर्ने सोचको उपचार र आत्महत्या रोक्नको लागि व्यावसायिक मद्दतको विकल्प छैन। तथापि, आत्महत्या जोखिम कम गर्न सक्ने केही चीजहरू छन्:
- लागूपदार्थ र मदिरा सेवन नगर्नुहोस्
रक्सी र मनोरञ्जन लागूपदार्थले आत्मघाती विचारहरू बिग्रन सक्छ। तिनीहरूले पनि तपाईंलाई कम निषेधित महसुस गराउन सक्छन्, जसको मतलब तपाईं आफ्नो विचारहरूलाई कार्यान्वयन गर्ने सम्भावना बढी हुनसक्छ। - एक बलियो समर्थन नेटवर्क बनाउनुहोस्
यसमा परिवार, साथीहरू वा तपाईंको चर्चका सदस्यहरू, सभाघर वा अन्य पूजास्थलहरू समावेश हुन सक्छन्। धार्मिक अभ्यासले आत्महत्याको जोखिम कम गर्न मद्दत गरेको देखाइएको छ। - सक्रिय हुनुहोस्
शारीरिक गतिविधि र व्यायाम अवसाद लक्षण कम गर्न देखाइएको छ। हिड्ने, दौडने, पौडी खेल्ने, बागवानी गर्ने (gardening) वा आफूलाई मन पर्ने शारीरिक गतिविधिको अर्को रूप लिने बारे विचार गर्नुहोस्। - सामना र समर्थन
आत्मघाती विचार वा व्यवहार आफैं व्यवस्थापन गर्ने प्रयास नगर्नुहोस्। आत्महत्या गर्ने सोचसँग सम्बन्धित समस्याहरू हटाउन तपाईंलाई व्यावसायिक मद्दत र समर्थन चाहिन्छ। - भेटघाटमा जानुहोस्
यदि तपाई जान चाहनुहुन्न वा तपाईलाई आवश्यक छ जस्तो लाग्दैन भने पनि थेरापी सत्र वा डाक्टरको अपोइन्टमेन्टहरू नछोड्नुहोस्। - निर्देशन अनुसार औषधि लिनुहोस्
यदि तपाईं राम्रो महसुस गर्दै हुनुहुन्छ भने, आफ्नो औषधिहरू नछोड्नुहोस्। यदि तपाईंले रोक्नुभयो भने, तपाईंको आत्मघाती भावनाहरू फेरि आउन सक्छ। तपाईंले एक एन्टिडिप्रेसेन्ट वा अन्य औषधि अचानक बन्द गर्दा निकासी जस्तो लक्षणहरू पनि अनुभव गर्न सक्नुहुन्छ।
- आफ्नो अवस्था बारे जान्नुहोस्
तपाईंको अवस्थाको बारेमा सिक्नाले तपाईंलाई आफ्नो उपचार योजनामा अडिग रहन सशक्त र उत्प्रेरित गर्न सक्छ। यदि तपाईलाई डिप्रेसन छ भने, उदाहरणका लागि, यसको कारण र उपचारको बारेमा जान्नुहोस्। - चेतावनी चिन्हहरूमा ध्यान दिनुहोस्
तपाइँको आत्महत्याका भावनाहरुलाई के कुराले ट्रिगर गर्छ जान्नको लागी तपाइँको डाक्टर वा चिकित्सकसंग साझेदारिमा काम गर्नुहोस्। खतराका संकेतहरू चाँडै पत्ता लगाउन सिक्नुहोस्, र समय अगावै के कदम चाल्ने निर्णय गर्नुहोस्। यदि तपाईंले आफ्नो अनुभवमा कुनै परिवर्तनहरू देख्नुभयो भने आफ्नो डाक्टर वा थेरापिस्टलाई सम्पर्क गर्नुहोस्। चेतावनी चिन्हहरू हेर्नमा परिवारका सदस्यहरू वा साथीहरूलाई समावेश गर्ने विचार गर्नुहोस्।आत्मघाती विचारहरू फर्किएमा के गर्ने भन्ने थाहा पाउनको लागि योजना बनाउनुहोस्। तपाईंसँग राम्रो निर्णय नभएको बेलामा सही कदम चाल्नको लागि तपाईंले मानसिक स्वास्थ्य प्रदायक वा प्रियजनसँग लिखित सम्झौता गर्न सक्नुहुन्छ। तपाइँको आत्मघाती इरादा तपाइँको चिकित्सकसंग स्पष्ट रूपमा बताउन यो अनुमान गर्न र यसलाई सम्बोधन गर्न सम्भव बनाउँछ।
आफैलाई मार्ने सम्भावित माध्यमहरू हटाउनुहोस्। यदि तपाइँ सोच्नुहुन्छ कि तपाइँ आत्मघाती विचारहरूमा कार्य गर्न सक्नुहुन्छ, तुरुन्तै आफैलाई मार्ने सम्भावित माध्यमहरू जस्तै बन्दुक, चक्कु वा खतरनाक औषधिहरूबाट छुटकारा पाउनुहोस्। यदि तपाईंले ओभरडोजको सम्भावित औषधिहरू लिनुभयो भने, परिवारको सदस्य वा साथीले तपाईंलाई निर्धारित रूपमा मात्र तपाईंको औषधि दिन लगाउनुहोस्।
- सहायता समूहबाट मद्दत खोज्नुहोस्
तपाईंलाई आत्महत्या गर्ने सोचसँग सामना गर्न र तपाईंको जीवनमा आत्महत्या बाहेक अन्य धेरै विकल्पहरू छन् भनी पहिचान गर्न मद्दत गर्न धेरै संस्थाहरू उपलब्ध छन्।
- तपाईं के गर्न सक्नुहुन्छ?
मुख्य व्यक्तिगत जानकारीको सूची बनाउनुहोस् । कुनै पनि प्रमुख तनाव वा हालको जीवन परिवर्तनहरू सहित समावेश गर्नुहोस्।
सबै औषधिहरूको सूची बनाउनुहोस् :
भिटामिन र अन्य पूरकहरू जुन तपाईंले लिइरहनुभएको छ, र खुराकहरूको सूची बनाउनुहोस्। तपाईंको मदिरा र लागूपदार्थ प्रयोगको बारेमा आफ्नो डाक्टरसँग इमानदार भन्नुहोस।
सम्भव भएमा अपोइन्टमेन्टको लागि परिवारको सदस्य वा साथीलाई सोध्नुहोस् :
तपाईसँग आउने कोहीले तपाईले छुटेको वा बिर्सनु भएको कुरा सम्झन सक्छ।
आफ्नो डाक्टरलाई सोध्नका लागि प्रश्नहरूको सूची बनाउनुहोस्।
तपाईंको डाक्टरलाई सोध्न केही आधारभूत प्रश्नहरू समावेश छन्:
- के मेरो आत्मघाती विचारहरू अन्तर्निहित मानसिक वा शारीरिक स्वास्थ्य समस्यासँग जोडिएको हुन सक्छ?
- के मलाई सम्भावित अन्तर्निहित अवस्थाहरूको लागि कुनै परीक्षणहरू चाहिन्छ?
- के मलाई कुनै प्रकारको तत्काल उपचार चाहिन्छ? यसमा के समावेश हुनेछ?
- तपाईंले सुझाव दिनुभएको दृष्टिकोणका विकल्पहरू के छन्?
- मलाई यी अन्य मानसिक वा शारीरिक स्वास्थ्य समस्याहरू छन्। म तिनीहरूलाई सँगै कसरी व्यवस्थापन गर्न सक्छु?
- सुरक्षित रहन र राम्रो महसुस गर्न मैले गर्न सक्ने केही छ?
- के मैले मनोचिकित्सकलाई भेट्नुपर्छ?
- तपाईले मलाई दिनुभएको औषधिको जेनेरिक विकल्प छ?
- के त्यहाँ कुनै ब्रोसर वा अन्य मुद्रित सामग्रीहरू छन् जुन मसँग हुन सक्छ?
- तपाइँ कुन वेबसाइटहरू सिफारिस गर्नुहुन्छ?
थप जानकारीको लागि सम्पर्क गर्नुहोला: PICS Nepal (01-5199735)
